บทที่ 3 เครื่องเสียงกลางแจ้งขนาดใหญ่
แล้วระบบเครื่องเสียงขนาดใหญ่มีอะไรบ้าง?
ให้ลองนึกถึงเวทีคอนเสิร์ตที่บรรดาค่ายเพลงต่างๆจัดกันให้เราๆซึ่งเป็นแฟนคลับศิลปินวงนั้นๆท่านนั้นๆซื้อบัตรกันเข้าไปชมการแสดงกันอย่างอุ่นหนาฝาคลั่งสิครับ เอาตั้งแต่เวทีเลยละกันครับใหญ่และกว้างมากๆ จำนวนลำโพงที่จะวางจะตั้งหรือจะแขวนที่สมัยนี้เป็นที่นิยมกันเป็นอย่างมากคือแบบ Line Array ลำโพงทุกใบที่ใช้ไม่ว่าจะหันหน้าเข้าหาผู้ชม หันหน้าเข้าหานักดนตรี ล้วนแต่มีขนาดใหญ่ทั้งสิ้น ห่างจากด้านหน้าเวทีไปด้านหลังประมาณ 20 เมตร เราจะเห็นคอก FOH ( Font Of House ) ซึ่งวางMixer ขนาดใหญ่ แล้วอุปกรณ์ในการทำงานเสียง เอฟเฟคและอะไรต่ออะไรอีกมากมาย พื้นที่ตรงนี้จะเป็นทำงานของบรรดา Sound Engineer , System Engineer เป็นหลักและทำงานคู่กับทีมงานจัดแสง ทีมงานสื่อมีเดีย ทีนี้เรามาศึกษาดูตามลำดับก็แล้วกันว่ามีอะไรบ้าง
เครื่องผสมสัญญาณเสียง Mixer Audio
ยังไงๆก็ต้องมีเจ้าMixer อยู่ดีครับ แต่จะเป็นMixer ขนาดใหญ่ 48-56 แชนแนล ถ้าเป็นแบบอนาล็อคพื้นที่บนหน้าคอนโทรลของมันจะมีรายละเอียดฟังก์ชั่นในการใช้งานเยอะมากกว่าขนาดเล็กอยู่เล็กน้อย ในปัจจุบันส่วนใหญ่หันมาใช้แบบดิจิตอลกันหมดแล้ว เนื่องจากมันมีฟังก์ชั่นครบจบทุกอย่างในตัวเดียวแถมทำงานได้ละเอียดกว่า
ทำไมเราต้องใช้ขนาดใหญ่เลยล่ะ? งานคอนเสิร์ตหนึ่งโชว์ต้องการช่องอินพุตสัญญาณขาเข้าต่างๆบนเวทีเยอะครับทั้งไมค์เอย อุปกรณ์เครื่องดนตรีเอย และยังต้องการช่องเอ๊าท์พุตสัญญาณขาออกเยอะเพื่อส่งออกไปยังลำโพงจุดต่างๆอีกด้วยเช่นลำโพงหลักสำหรับผู้ชม ลำโพงมอนิเตอร์นักดนตรี ระบบบันทึกเสียง หรือระบบถ่ายทอดเสียง
ไมโครโฟน Microphone
ไม่มีไมโครโฟนไม่ได้สินะของต้องมีอยู่แล้ว ขึ้นอยู่กับจำนวนเครื่องดนตรี มาตรฐานเลยแบ่งออกเป็น 2 แบบ
- แบบใช้กระแสไฟฟ้าเลี้ยงที่เรียกว่าแฟนท่อม Phantom +48 Volt คือคอนเด็นเซอร์ไมค์
- แบบไม่ต้องใช้กระแสไฟฟ้าเลี้ยง คือไดนามิคไมค์
ตัวอย่างการนับจำนวนไมค์ที่ใช้เราจะนับจากการใช้จ่อเครื่องดนตรี เช่น กลองชุดใช้ไมค์ 8ตัว นักร้อง 4ตัว กีต้าร์ไฟฟ้า 2-3ตัว เครื่องเป่า 2-3 ตัว
เครื่องชดเชยความถี่ Equalizer EQ
ซึ่งจะเป็นแบบกราฟฟิคอีคิว Graphic EQ ที่มีย่านความถี่ 31 Band ถ้ายังใช้เป็นแบบอนาล็อคอยู่เราจะไม่ใช้แค่ตัวเดียวอย่างน้อยๆต้อง 4 ตัวขึ้นไป มากน้อยขึ้นอยู่กับจำนวนลำโพงที่หันเข้าหาผู้ชม และหันเข้าหานักดนตรี
ปัจจุบันอยู่ใน Digital Mixer ทั้งหมดแล้วทั้งภาคอินพุตและภาคเอ๊าท์พุต เราจะไม่เห็นตู้แรคที่ถูกติดตั้งไปด้วยEQเต็มไปหมดกันอีกแล้วในสมัยนี้ถ้ามีคือน้อยมากๆ
Cross Over หรือ DSP ( Digital Signal Processor ) หรือ System Contoller
แล้วแต่บริษัทผู้ผลิตจะเรียก มันคืออุปกรณ์ตัวตัดแบ่งความถี่เสียงให้เหมาะสมกับแอมป์และลำโพงนั่นเอง ซึ่งในระบบเสียงกลางแจ้งขนาดใหญ่จะมีลำโพงหลายอยู่ประเภทด้วยกันเช่น
ลำโพงเสียงต่ำ Subwoofer ลำโพงเสียงทุ้ม Low ลำโพงเสียงกลาง Mid ลำโพงเสียงแหลม Hi ซึ่งจะเห็นได้เป็นลำโพง 4ทางเข้าไปแล้ว บางยี่ห้อภายในอุปกรณ์ตัวนี้ยังประกอบไปด้วย 31 Band EQ , Delay , และ Limiter ไว้สำหรับป้องกันลำโพงด้วย บางผู้ผลิตยังสามารถสั่งควบคุมการทำงานด้วยระบบไร้สายได้อีกด้วย
Power Amp เครื่องขยายสัญญาณเสียง
ปัจจุบันเทคโนโลยยี่พัฒนาไปไกลมากๆ บางรุ่นเน้นน้ำหนักเบา บางรุ่นเน้นกำลังขับมหาศาล บางรุ่นมี DSP อยู่ภายในทำให้ไม่จำเป็นต้องCross Over EQ ภายนอกเลยก็ยังได้
จำนวนแอมป์ในระบบเครื่องกลางแจ้งขนาดใหญ่ เรานับตามจำนวนลำโพง หรือจำนวนคอลัมน์ที่แขวนใช้งานจริง เช่น
ลำโพง Low Mid Hi ใช้แอมป์ 3 ช่อง แต่มีการแบ่งชุดยิงไกล ยิงกลาง ยิงใกล้ ก็ต้องใช้แอมป์ถึง 9 ตัวต่อข้างเลยก็มีแล้วยังมีจำนวนเพิ่มมากตามไปอีกตามจำนวนลำโพงมอนิเตอร์สำหรับนักดนตรี ( Stage Monitor ) ซึ่งจะถูกกำหนดด้วย AUX Send จากตัว Mixer ด้วยเช่นกัน
ลำโพง Lound Spreaker
ในงานระบบเครื่องเสียงกลางแจ้งขนาดใหญ่นั้น ลำโพงต้องมีความดังอย่างมหาศาล เพื่อต่อสู้กับสภาพแวดล้อม และเสียงรบกวนพื้นฐาน ( Noise Floor ) ในยุคปัจจุบันหลายๆบริษัทต่างแข่งขันผลิตลำโพงที่มีขนาดเล็กลง กินวัตต์น้อยลง แต่ให้ความดังที่มากขึ้น รวมทั้งพยายามที่จะทำให้ผู้รับฟังในพื้นที่นั้นๆ ได้รับฟังความดังเสียงที่มีความดังสม่ำเสมอหรือใกล้เคียงกัน ด้วยเทคโนโลยีที่เรียกกันว่า Line Array หลักการคร่าวๆคือแขวนลำโพงยาวเป็นแถว ลักษณะตัว J ลำโพงด้านบนสุดยิงเสียงไปพื้นที่ไกลสุด ใบกลางยิงไปพื้นที่ตรงกลาง และใบล่างยิงพื้นที่หน้าเวที
Block Diagram ระบบเครื่องเสียงกลางแจ้งขนาดใหญ่
นี่เป็นเพียงส่วนประกอบคร่าวๆให้เห็นงานระบบเครื่องเสียงกลางแจ้งขนาดใหญ่ แต่ไม่ว่าระบบจะพัฒนาไปถึงต่อไหนอย่าลืมที่พัฒนาตัวบุคคลากรให้ก้าวทันเทคโนโลยี่ด้วยนะครับ
ใส่ความเห็น